نفت ، آینده ای ناپایدار

توضیحات

دسته: مارکت جهانی

منتشر شده در دوشنبه, 16 آذر 1394 20:47

نوشته شده توسط Admin_Pouriya

(( متن زیر حاوی تحلیل جامع و بلند مدتی نفت است که در تاریخ 94/05/28 در وبلاگ سابق ما ارائه کرده بودم ، به دلیل آنکه این تحلیل بلند مدتی بوده است با شرایط موجود بازار پس از گذشت نزدیک 4 ماه مطابقت کامل دارد  و به همین جهت لازم دیدم در سایت جدید متن آن را دوباره منتشر کنم ، متاسفانه آنچه در آن زمان برای آینده نفت می دیدم مرحله به مرحله در حال  وقوع است . ))

در هفته های اخیر پس از دوره ای تثبیت و سپس رشد موقتی قیمت نفت ، مجددا با ریزش شارپ قیمت نفت در بازارهای جهانی مواجه شدیم . آیا این ریزش موقتی است ؟ آیا چشم انداز میان مدت و بلند مدت قیمت نفت مجددا صعودی خواهد شد و یا این وضعیت ادامه دار خواهد بود ؟ برای بررسی این موارد گام به گام جلو خواهیم رفت ، ابتدا وضعیت نفت خام ( Crude  Oil ) را در تایم فریم روزانه بررسی می کنیم :

دیده می شود که پس از نزول شارپ و شدید قیمت نفت در ماههای گذشته با تثبیت و برگشت به بالای قیمت در واکنش به سطح مهم قیمتی 44 دلار روبرو بوده ایم ، اما در برخورد به خط روند نزولی مستحکم ( خط قرمز رنگ ) الگو سازی هارمونیک ناقص مانده است . قیمت در وهله اول در جنگ برای گذار از محدوده قیمتی 61 دلار با وجود نوسات متعدد ناتوان بوده است و سپس با برخورد به خط روند نزولی راه ریزش آن هم به شکل شدید و شارپ را در پیش گرفته و تاکنون نه تنها به کف قیمتی محکم قبلی خود در محدوده 44 دلار واکنش مثبتی نشان نداده که به آن نفوذ نیز نموده است . اما آیا این وضعیت نزولی پایدار است ؟ برای بررسی این وضعیت باید بازه های زمانی میان مدت و بلند مدت را مورد بررسی قرار داد ؛ وضعیت قیمت در تایم فریم هفتگی چنین است :

با بررسی این نمودار دیده می شود که نوسانات متعدد در یک مثلث بزرگ که از نیمه سال 2009 تا نیمه سال 2014 ادامه یافته است ، نکته مثبت در این بازه زمانی روند کلی صعودی نوسانات قیمت نفت بوده است و نکته منفی اینکه در پایان و در راس مثلت ، قیمت از شکستن سقف قیمتی این مثلث ناتوان بوده و راه ریزش را با شکستن کف آن در پیش گرفته است ، این وضعیت با رکود دامنگیر بازار جهانی اقتصاد های بزرگ دنیا خوانائی داشته است . محدوده ای که با دایره زرد رنگ مشخص کرده ام هم از نظر زمانی و هم عددی محدوده مهمی بوده است که گذار از آن با سقوط نفت همراه بوده است . تنها مورد امیدوار کننده واکنش مثبت قیمت در برخورد به محدوده قیمتی 44 دلار بوده که نوسان بعدی آن ( محدوده دایره سبز رنگ ) با برگشت مجدد قیمت به بالا همراه نبوده است و علاوه بر آن همراه با بروز علائمی از نظر تکنیکال بوده است که وضعیت آینده را چندان مطلوب نشان نمی دهد ، در این وضعیت احتمال مشاهده بازاری رنج و با نوسانات متعدد در بازه های زمانی میان مدت دور از ذهن به نظر نمی رسد ، اما آیا این نوسانات در آینده نزدیک پایان می یابد و در نهایت شاهد برگشت به بالای مجدد قیمت نفت خواهیم بود ؟ بررسی وضعیت قیمت در تایم فریم ماهانه برای پاسخ به این سوال راهگشا خواهد بود :

در این نمودار علائمی دیده می شود که متاسفانه در بلند مدت نشانگر شرایط مطلوبی نیست و در آن شاهد شکست متوالی خطوط حمایتی هستیم :

نقطه A : محدوده مطابق دایره زرد رنگ نمودار قبلی و مطابق نقطه شکست خط روند صعودی مستحکم دوره صعود اصلی قیمت نفت از 1999 تاکنون که با کف مثلث نمودار قبل نیز مطابقت دارد . شکست این محدوده نمایانگر تغییر روند قطعی قیمت نفت به حالت نزولی است .

نقطه B : این نقطه بسیار مهمتر از نقطه A  است ، این نقطه مطابق با لمس خط روند پائین به پائین ( با خط قرمز ممتد نشان داده ام ) طولانی مدت از 1999 تاکنون بوده است و همواره از قیمت در نوسانات شدید حمایت کرده است ، اوج این حمایت در ریزش اواخر سال 2008 بوده است که حمایت این خط علی رغم ریزش مقطعی و شدید قیمت در آن زمان ، قیمت را مجددا به بالای خط روند سبز رنگ باز گردانده است و پس از آن از 2009 شاهد رشد کلی قیمت نفت بوده ایم ، اما این بار شاهد یک اتفاق " بسیار بد " هستیم ؛ قیمت پس از ریزش شارپ و شکستن این خط مجددا صعودی شده است ، اما در واقع این رشد از نظر تکنیکال پول بک به خط روند شکسته شده بوده و نقطه B در واقع تائیدیه ناتوانی قیمت برای بازگشت به حالت صعود پایدار و بلند مدتی در آینده نزدیک است .

نقطه C : نکته بد دیگر در وضعیت فعلی نفوذ راحت قیمت به خط روند البته ضعیف ( با خط قرمز نقطه چین نشان داده ام ) پائینی است که هنوز ادامه دار است .

جمع بندی :

1 - در کوتاه مدت و میان مدت احتمال مشاهده نوسانات قیمتی بالائی منتفی نیست و دوره های نزول و صعود مقطعی قطعا دیده خواهد شد .

2 - در بلند مدت هیچ نشانه ای از بازگشت بازار در آینده نزدیک و خاتمه این وضعیت و بازگشت به وضعیت صعود پایدار دیده نمی شود . مجددا به نمودار آخر در تایم فریم ماهانه نگاه کنید ، می توان به زیان ساده اشاره داشت که زمانی در بازار نفت خاتمه وضعیت فعلی و ورود به آستانه روند صعودی پایدار را شاهد خواهیم بود که خطوط میانگینهای متحرک اصلی که در نمودار تایم فریم ماهانه مشخص هستند به حالت همگرائی کامل رسیده باشند و این حالت با توجه به واگرائی شدیدی که فعلا در نمودار می بینیم در آینده نزدیک ممکن نخواهد بود . بر مبنای وضعیت نمودار نزدیکترین احتمال وقوع توسانات برگشتی به حالت صعود پایدار در بازار نفت را نمی توان زودتر از نیمه دوم 2016 و یا نیمه دوم 2018 دانست و در این مدت هر رشد قیمتی احتمالی یک نوسان ناپایدار خواهد بود . البته تاریخهائی که داده ام نیز بسیار خوش بینانه است وگرنه در حالت واقع بینانه تر باید برای مشاهده رشد پایدار مشابه آنچه در سالهای اخیر برای حدود یک دهه شاهد بودیم ، به سالهای دهه بعدی میلادی یعنی 2020 به بعد فکر کرد .

3 - باند حمایتی 42 الی 44 دلار برای نفت بسیار مهم است و در روزهای اخیر قیمت در همین محدوده در حال نوسان بوده است ، از دست رفتن این باند مساوی ریزش قیمت نفت به قیمتهای پائینتر خواهد بود و امکان مشاهده قیمتهای محدوده های 33 الی 34 دلار ، 22 الی 23 دلار و 16 الی 17 دلار برای نفت محتمل می باشد . برای برگشت به بالای کوتاه مدتی نیاز به تثبیت قبمت روی این باند ( با مقاومتهای اصلی محدوده های 46 الی 48 دلار و 49 الی 50 دلار ) و برای میان مدتی نیاز به بازگشت قیمت لااقل به بالای خط روند پائینی ( قرمز نقطه چین ) هست .

در پایان خالی از فایده ندیدم که بررسی اثر بخشی قیمت نفت را بر روی اقتصادهای شکننده خاورمیانه نیز بررسی کنم . به دلیل آنکه بورس تهران از سال 2012 به دلیل شرایط نظارتی ای که مورد تائید فدراسیون جهانی بورسها ( WFE ) نبوده است فعلا از این فدراسیون کنار گذاشته شده است و در سایتهای جهانی نمودار آن برای آنالیز وضعیت موجود نیست ، در اینجا بررسی همبستگی ( Correlation ) قیمت نفت با شاخص کل بورس سهام عربستان سعودی با نام تجاری " تداول "( www.tadawul.com.sa ) را آورده ام که وضعیت جالب توجهی را که در مواردی بسیار مشابه وضعیت بورس تهران است ، نشان می دهد :

- نمودار هاشور خورده سبز رنگ مربوط به شاخص بورس سهام عربستان و نمودار بنفش رنگ مربوط به نمودار قیمت نفت است . برای تفکیک بهتر دو نمودار تعمدا نمودار شاخص را بصورت هاشور خورده آورده ام . به خطوط فلش که بصورت همرنگ برای بررسی بهتر آورده ام و مربوط به دوره های افت و خیز چند ساله قیمت نفت و شاخص کل بورس عربستان است دقت کنید ، " دقیقا " با یکدیگر هارمونی و هماهنگی دارند .مشابهت تاریخی و میزان دامنه تغییرات با بورس تهران نیز بسیار جالب توجه است :

- آخرین سیکل بازار بورس عربستان از اوائل سال 2009 استارت خورده است ، یعنی " دقیقا " با آخرین سیکل بازار بورس تهران که از اول سال 1388 آغاز شده است مطابقت دارد .

- از اواسط سال 2014 و همزمان با سقوط قیمت نفت ، بازار بورس عربستان نیز ساقط شده و روندی نزولی را تاکنون طی می کند ، این مورد در بورس تهران حدودا 5 ماه زودتر اتفاق افتاده است .

- به مستطیلی که حجم معاملات ( Volume ) در بخش پائین نمودار را در داخل آن محصور کرده ام دقت کنید ، به غیر از ماههای اخیر ( فلش آبی رنگ ) که حجم معاملات نزولی و نشانگر خروج سرمایه بوده است ؛ در دوره سیکل اخیر ، بازار بورس عربستان از معاملات متعادلتری در قیاس با بازار بورس تهران برخوردار بوده و افت و خیز معاملات ( سرمایه در گردش بازار ) به شدت بورس تهران نبوده است .

- این وضعیت میزان وابستگی شدید اقتصاد های منطقه خاورمیانه به نفت را نشان می دهد ، در این میان در درجه اول دو اقتصاد از نظر حجمی بزرگ خاورمیانه که رتبه های 18 و 19 را در دنیا دارند یعنی عربستان و ایران دچار این وابستگی شدید و به همان نسبت دچار شکنندگی در برابر نوسانات پائینی قیمت نفت هستند . این وضعیت در سایر بورسهای اصلی منطقه خاورمیانه ( بورسهای امارات : ابوظبی و دبی ، بورس قطر و ... ) هم دیده می شود .

لازم است به این نکته هم دقت شود که علاوه بر بهای نفت ، یکی از دلائل رشد آخر بورس تهران در بازه زمانی 18 ماهه مرداد 1391 تا دی 1392 ناشی از افت ارزش ارز ملی ( ریال ایران ) به میزان بیش از یک سوم و پدیده تسعیر ارز و افزایش قیمت کالاهای تولیدی و خدمات و ارزش جایگزینی آن هم در شرایط تحریم اقتصادی شدید جهانی بوده است ، علاوه بر آن ما یک تورم دو رقمی شدید را در کل بازه زمانی 88 تاکنون داشته ایم که در سالهای اخیر تشدید شده بوده است . این دو پدیده در اقتصاد عربستان وجود نداشته ، در آنجا بهای ارز ملی با ثبات بوده و تورم نیز در این حد نبوده و بسیار کمتر بوده است ؛ به عبارتی رشد و بازدهی باطنی بازار بورس تهران در قیاس با بازار بورس عربستان در سیکل فعلی محدودتر بوده است . مشکل دیگر این است که با وجود کاهش ارزش ارز ملی ، بخش اعظم صعود ناشی از آن تقریبا در ماههای اخیر در بسیاری از گروههای سهام بورسی از میان رفت و در حال حاضر در طیف گسترده ای از سهام در بازار بورس تهران با برگشت قیمتها به دوره ای که ارزش ارز ملی بیش از سه برابر وضعیت موجود بوده است مواجه هستیم که می تواند نشانگر وضعیت وخیم اقتصادی بنگاههای تولیدی و خدماتی حاضر در بورس تهران باشد .

حال به این مقاله نگاه کنید ( بر روی عنوان زیر کلیک کنید ):

تولید ارزان‌قیمت‌ترین‌نفت‌جهان درایران

در متن آن جدول مهمی قرار دارد که هزینه استحصال یک بشکه نفت در کشورهای نفت خیز اصلی جهان آمده است ، شگفت آور این است که پائینترین هزینه استحصال را ایران با هزینه تولید 3 تا 6 دلار در کل دنیا دارد ( در منابعی تا 1.8 دلار نیز آمده است ) ، هزینه تولید نفت در سایر کشورهای منطقه خاورمیانه نیز مابین 4 تا 7 دلار متغیر است ، معنای این مطلب این است که حتی با قیمتهای پائینتر از قیمت موجود و با نفت مرز 30 دلار و یا پائینتر نیز استحصال نفت در ایران و منطقه خاورمیانه مقرون به صرفه و سودآور است ، اما درسایر نقاط جهان خصوصا برای نفت شیل امریکا و نفت روسیه این وضعیت بهیچوجه دیده نمی شود . این مورد یک مزیت اصلی برای گذار موفق از دوره سقوط قیمت نفت و ایجاد شرایط رشد اقتصادی پایدار است که البته نیاز به برنامه ریزی و داشتن استراتژی بلند مدتی دارد که هنوز در وضعیت موجود شاهد آن در داخل نیستیم و هیچ نقشه راهی برای این گذار تا الان نمی بینیم و بیشتر شاهد ادامه همان سیاستهای قبلی که هدف گذاری اصلی آن گذران امور و نگاه کوتاه مدتی به اقتصاد است ، هستیم .

در خاتمه مطالعه متن زیر مربوط به نشستی با حضور کارشناسان اقتصادی در خبرگزاری فارس را برای فعالان بازار مفید می بینم :

صبحانه‌ای با طعم بورس ( قسمت اول   ، قسمت دوم  )

این متن را به دو جهت در شرایط موجود حائز اهمیت می دانم ؛ اول انتشار و تنظیم آن توسط رسانه ای که نماینده طیف موثری بر روی بازار فعلی ایران است و دوم ارائه نظرات کارشناسانه و بدور از احساسات مثبت یا منفی ای که در هفته های اخیر دیگر منحصر به سایتها و فرومهای اقتصادی نیست و در وضعیت رکودی موجود حتی دامنگیر ذهنیت بعضی از اهل نظر هم شده است .

• < قبلی
• بعدی >